National Reconcilliation
-
यो वर्षको विश्वेश्वरप्रसार कोइराला (बीपी)को शतवार्षिकीको हेा। वि सं १९७१ साल भदौ २४ गते विश्वेश्वरप्रसाद कोइरालाको जन्म भएको थियो। लोकतन्त्रका पक्षमा चट्टानी अडान र लोकतन्त्रकै नयाँ व्याख्याले निधन भएको तीन दशकभन्दा बढी हुँदा पनि नेपाली राजनीतिलाई बीपीले... read more
वीपी कोइरालाको एउटा मर्मस्पर्शी भनाई छ, 'राष्ट्रियता नरहे प्रजातन्त्र पनि रहदैन ।' यही मान्यतामा टेकेर बीपीले राष्ट्रिय मेलमिलापको नीति अख्तियार गर्नुभएको थियो । एकोहोरो रुपमा प्रजातन्त्रको लडाइमात्र लड्दै गर्दा राष्ट्रियता कमजोर हुनपुग्यो भने कस्कालागि र कहाँका लागि प्रजातन्त्र ? भन्ने प्रश्न उब्जन्छ । राष्ट्रियतालाई बचाउनका लागि देशभित्रका शक्तिहरुबीचमा न्यूनतम एकता कायम गरेर जानु पर्छ र शासकीय स्वरुप अर्थात प्रजातान्त्रिक पद्दति स्थापनाका लागि आफ्नो लडाइलाई संझौताबिहिन रुपमा अगाडी बढाउनु पर्छ मान्यता नै परिस्कृती राष्ट्रियताको सिद्धान्त हुनुपर्दछ । यो सिद्धान्तमा टेकेर राष्ट्रियताको संरक्षण गर्नेतर्फको उदाशिनताले देशलाई कमजोर बनाउछ । देशमा बाह्य हस्तक्षप बढ्नु र त्यसलाई तर्कशास्त्रिहरुले स्वाभाविक भनी टिप्पणी...read more
म स्वदेश फर्कनुका दुई कारण छन् । एउटा कारण, हिन्दुस्तानमा अहिले देखिँदै आएको अन्तर्राष्ट्रिय नीतिको परिवर्तन हो । हामी हिन्दुस्तान किन आएका थियौँ रु हामी तिब्बतीहरू शरणार्थी भएर आएजस्तो आएका थिएनौँ । हामी ज्यान जोगाउन भागेर आएका पनि होइनौँ । भारतमा प्रजातान्त्रिक व्यवस्था भएकाले हामीलाई यहाँबाट आफ्नो संगठनको निम्ति सम्पर्कको सुविधा होला भनेर आएका थियौँ । हामी राजनीतिक उद्देश्य लिएर आएका थियौँ । राजनीतिक उद्देश्य राख्नुका तीन चार कारण छन् । हिन्दुस्तान प्रजातान्त्रिक मुलुक हो । यहाँको वातावरण प्रजातान्त्रिक भएकाले काम गर्न सजिलो हुन सक्छ । यहाँको सरकारले हामीलाई समर्थन नदिए पनि जनमत हाम्रो पक्षमा छ । सरकारमा रहेको पार्टीले...read more
आज महामानव विश्वेश्वर प्रसाद कोइरालालाई सम्झने दिन अर्थात पुस १६ गते । यस दिनलाई मेलमिलाप दिवसको रुपमा मनाउने प्रचलन अनुरुप देश भर विविध कार्यक्रमका साथ ३६औा मेलमिलाप दिवस मनाउदै छ । जहां वि.पी.को मेलमिलापको विचार र राजनैतिक इतिहासलाई सम्झने र बिपीको अनवरत अनुसरण गर्ने प्रतिज्ञा व्यक्त गरिन्छन् । आजकै दिन 'राष्ट्रिय मेलमिलापको निति' लिएर आफ्ना विरुद्ध लगाइएका ७ वटा संगिन मुद्दाहरुलाई र फांसिको वास्ता नगरि दक्षिण एसियामा उत्पन्न असहज परिस्थितिले राष्ट्रियता माथि खतरा परेको तत्कालिन कठिन परिस्थितिको बस्तुनिष्ठ र बैज्ञानिक बिस्लेशन गरी ८ वर्ष...read more
"राष्ट्रिय मेलमिलापको सन्दर्भ मा" - गोविन्द राज जोशी
अहिले राष्ट्रिय मेलमिलापको मर्म र भावना हामीले छाडिसकेका छौं । २०३३ सालमा राष्ट्रिय मेलमिलाप नीतिको प्रवद्र्धन बीपी कोइरालाले गरिरनु हु"दा नेपाल अत्यन्त कठिन परिस्थितिमा थियो । नेपाली कांग्रेसका मान्छेहरू आज मारिने हुन् कि भोलि मारिने हुन् भन्ने अवस्था रहेका बेलामा त्यत्रो 'शक्तिशाली ' नारा दिएर उहाँ नेपाल आउनुभयो । उहाँमा के दृढता थियो भने मलाई राजाले केही पनि गर्न सक्दैनन् । राष्ट्रिय मेलमिलाप नीतिमा त्यत्रो ठूलो तागत छ भन्ने उहाँको धारणा थियो । त्यतिबेलाको कानुन अनुसार उहाँ माथि फाँसीको सजाय हुने खालका आठवटा मुद्दा थिए । आठवटै ज्यानमुद्दालाई 'सामना' गरेर उहाँ... read more
"राष्ट्रिय मेलमिलाप अभियानः हाम्रो पहिचान, हाम्रो अडान" – गोविन्दराज जोशी
अपूर्णताबाट पूर्णतातर्फ लाग्ने सिद्धान्त विश्वव्यापी स्वीकृत मान्यता हो । आज नेपाली कांग्रेसको सांगठनिक स्वरुप ठीक यस्को उल्टो गतिमा छ भन्दा अत्युक्ति हुँदैन । कांग्रेस नेपाली राजनीतिको पूर्णताबाट क्रमशः खस्कँदै अपूर्णतातर्फ उन्मुख भइरहेको छ । एउटा दुर्दान्त स्थितिको चित्रण भविष्यका पिढीले अब नेपाली कांग्रेसको बारेमा नगर्लान भन्न सकिन्न । समय, सन्र्दभ, सामाजिक संस्कार र मान्यताभित्र आज नेपालको सबैभन्दा जेठो, ठूलो, बृहत् र प्रजातान्त्रिक सिद्धान्तनिष्ठ पार्टी नेपाली कांग्रेसमा विचारको तरलता एवं सैद्धान्तिक विचलन सिर्जना भएको छ । कहिलेकाहीँ यस्तै तरलतालाई फरक धार वा विचार पनि भनिने गरेको छ । यी कोठे प्रसङ्गका छलफल र बोली मात्र हुन् । नेपाली जनतामा जीवनको एक पद्धति बनिसकेको नेपाली कांग्रेसमा... read more