संविधानसभा भित्र भइरहेको शैद्धान्तिक छलफलमा आपत्ति गर्नु पर्दैन !

 संविधानसभा भित्र भइरहेको शैद्धान्तिक छलफलमा आपत्ति गर्नु पर्दैन I यसले सबै पार्टीहरुलाई बोल्ने ठाउं दिएको छ I यो निर्वाचित प्रतिनिधिहरुको सवैभन्दा औपचारिक थलो पनि हो I छलफल गर्न पाउनु जनप्रतिनिधिहरुको अधिकारको कुरा पनि हो I

संविधानसभा भित्र बोल्दा प्रत्येक सभासदलाइ आफ्नो दलिय हैसियत मात्र नभई समग्र सभा भित्र निजको स्थान के हो भन्ने पनि थाहा हुन्छ I सदन र सडक बिचको मूल फरक त्यहि हो I त्यहाँ ठुला दलहरुले सानो भनेर हुत्याउन पनि सक्दैनन् I सानाहरुले पनि आफुभन्दा ठुलो हैसियत भएको दल वा दलहरुको हैसियतलाइ स्वीकार गर्नु पर्ने हुन्छ I “इम्मिडीयट् पब्लिक रेस्पोंसिबिलीटि” निर्वाह गर्नु पर्ने प्रतिनिधि र “ब्याक बेचर” हरुको वैधानिक स्थिति सधैनै प्रस्ट हुन्छ I साना दलहरुले पनि ठुला दलहरुलेझैं आफ्नो बोलि मुलुकभरि प्रत्यक्ष प्रसारण गराउन पाउछन् I जो संग तार्किक विकल्प छ त्यसलाई जनतामा जाने यो भन्दा ठुलो अवसर अन्य प्रकारले प्राप्त हुदैन I हरेक दलको म्यान्डेट को इज्जत हुने ठाउं संविधान सभा नै हो I यसलाई बेइज्जत गरेर प्रजातन्त्रको इज्जत हुदैन I

संविधानसभा भित्र भइरहेको शैद्धान्तिक छलफल को महत्वलाई कुनै प्रजातन्त्र वादीले पनि ‘डाउनप्ले’ गर्नु हुदैन I तर भोटिंगको कुरा फरक हो I यहाँ सहमतिको प्रयास पुगेको छैन I यो प्रयास बाट सबैलाई एक ठाउंमा ल्याउन सकिदैन भने पनि आउन नमान्ने लाइ बहुमत वाला ले एक्ल्याउन सक्नु पर्दछ I यो नितान्त महत्वपुर्ण राजनैतिक प्रक्रिया हो I बहस र सहमतिको प्रक्रियालाई धेरै छोटो पारिदिनाले यो प्रक्रिया केवल प्राविधिक कुरा मात्र हुन जान्छ I त्यसैले नेपालमा बहुमत कसको छ भन्ने कुरा प्रस्ट देखिए पनि उसले सो को हैसियत लाइ राजनैतिक रेपमा देखाउन सकेको हुदैन I अतः सहमतिको प्रयास पुनः सुरु नगरी भोटिंग मा जानु हुदैन I न्यायोचित आधारमा हरेक समस्याको समाधान हुन सक्छ I त्यसका लागि आफ्नो महत्वाकान्छा नभई देसको समग्र हित मा के छ त्यो हेर्नु पर्छ I

अहिले गरिदै गरेको शैद्धान्तिक छलफल अपुरो छ I यसबारे देशका संवैधानिक कानुनका विज्ञ तथा कानुनी मश्यौदाकार संग पनि छलफल गरिएको छैन I उनीहरुको सहयोग विना संविधानको संरचना गरिनु र त्यस उपर भोटिंग गराइनु संविधान सभाकै अपमान हो I प्रत्येक संविधान सभा सदस्यले परिमार्जित मश्यौदाका बारेमा बिज्ञा हरुबाट सुसुचित हुने अधिकार राख्दैन भन्ने हि भने अर्कै कुरा हो I होइन भने चांडो गर्ने नाउमा आधारभूत प्रक्रिया छोडनु हुदैन I

अन्ततः प्रक्क्रिया लाइ परिणाम दिने भनेको मतदान बाटै हो I तर पहिले अनुकुल परिस्थिति तयार गर्नु सबैको साझा कर्तब्य हो I